Kiedy wapnować pole? Najlepiej po żniwach.

Każde rozpoczęcie uprawy rolniczych roślin powinno odbywać się na odpowiednio przygotowanej glebie. Aby uzyskać zadowalający plon, rośliny muszą się prawidłowo rozwijać na glebie przystosowanej do potrzeb każdej rośliny poprzez odpowiedni poziom pH, umożliwiający pobieranie składników mineralnych przez daną roślinę. Właściwy odczyn pH uzyskamy poprzez zabieg wapnowania.

Nawiązując do badań IUNG-PIB blisko 60% gleb przeznaczanych na uprawę w Polsce wymaga wapnowania. Głównym zadaniem systematycznego używania nawozów wapniowych jest doprowadzenie odczynu gleby do optymalnego poziomu, który oddziałuje na żyzność gleby, wpływa na lepszą dostępność i pobieranie składników pokarmowych przez rośliny oraz aktywność mikrobiologiczną. Dlatego też stosowanie nawozów mineralnych mija się z celem, jeżeli poziom pH naszej gleby nie jest uregulowany.

Okres pożniwny jest najbardziej odpowiednim terminem na przeprowadzenie zabiegu wapnowania. Przemawia za nim nie tylko możliwość lepszej organizacji przeprowadzenia tego zabiegu, lecz głównie umożliwia on właśnie w tym okresie lepsze wymieszanie gleby z wapnem, co znacznie wpływa na jego szybsze działanie. Oprócz tego wilgotne środowisko oraz niższe temperatury lepiej wpływają na działanie nawozów wapniowych, dlatego jesień wraz ze zwiększonymi opadami deszczu umożliwia przedostanie się wapna w niższe partie gleby i lepsze odkwaszenie. Dlatego najlepiej wapnować na ściernisko lub wraz z uprawami pożniwnymi, zanim wysiejemy przedplon, który ma większe wymagania co do właściwego odczynu.

Każda roślina uprawna potrzebuje gleby o odpowiednim odczynie przypisanym do danej kategorii gleb. Rośliny, które nie lubią kwaśnej gleby to m.in. burak cukrowy, pszenica, kukurydza, bobik, rzepak, groch, natomiast rośliny mniej wrażliwe na zakwaszenie to gryka, żyto, owies, ziemniak czy słonecznik. Wapno może zostać użyte dla bardzo wrażliwych i wrażliwych roślin, co na pewno będzie miało korzystny wpływ.

Jednak w przypadku, gdy mamy w zamiarze zmianować na rośliny mniej wrażliwe na zakwaszoną glebę, zabieg wapnowania powinniśmy przełożyć na okres po zbiorze roślin.

Zbyt niski poziom pH, poniżej 4,5 sygnalizuje o zakwaszeniu gleby, a poziom powyżej 7,0 – jej alkalizacji, obie wartości  negatywnie oddziałują na stan mikroflory i mikrofauny glebowej.

Nieodpowiednie warunki glebowe w znacznym stopniu zmniejszają możliwość plonowania roślin uprawnych, dlatego doprowadzenie odczynu pH gleby do odpowiedniego poziomu jest pierwszą rzeczą, jaką powinniśmy wykonać zanim rozpoznamy potrzeby nawozowe roślin.

Skuteczne wapnowanie wiąże się z odpowiednim wyborem nawozu do naszej gleby. Na gleby ciężkie oraz bardzo mocno zakwaszone, gdzie proces odkwaszania przebiega bardzo powoli najlepszym wyborem jest wapno tlenkowe. Jest ono bardzo szybko działającym wapnem i w krótkim czasie możemy uzyskać pożądany efekt. Nie powinno się go używać na inne rodzaje gleb, gdyż może to skutkować ich degradacją.

Wapno węglanowe natomiast powinno używać się na glebach lekkich. Działa ono wolniej w porównaniu do wapna tlenkowego, ale jest równie skuteczne. Przy jego wyborze powinniśmy kierować się jego reaktywnością, im wyższy poziom tym lepsza skuteczność i szybkość działania.

Wapno dolomitowe z uwagi na zawartość węglanu wapnia oraz magnezu powinno się stosować na gleby ubogie w magnez.

Dawki nawozu wapniowego powinny być poprzedzone badaniami odczynu pH naszej gleby. Okres pożniwny jest najlepszym momentem na ich wykonanie. Im niższy wynik tym więcej czystego składnika CaO trzeba zastosować. Należy pamiętać, że wapno węglanowe oraz dolomitowe zawierają mniej czystego CaO w stosunku do wapna tlenkowego, dlatego należy ich zastosować więcej. Należy wtedy odpowiednio przeliczyć zalecaną dawkę w stosunku do procentowej zawartości CaO naszego nawozu, aby uzyskać ilość wapna potrzebną do wysiania.

Jednorazowo zbyt duże dawki wapna nie są wskazane. W przypadku niskiego odczynu oraz zaleceń użycia dużych ilości CaO proces wapnowania powinno się podzielić na etapy co roku, aby nie przekroczyć jednorazowo 2,5t CaO/h. Przewapnowanie gleby może skutkować jej alkalizacją, przez co wymyciu może ulec nawet 25% wapna oraz zablokowaniem dostępu pierwiastków dla rośliny. Na glebach o uregulowanym odczynie nie powinno się przekraczać dawek 1t CaO/ha co 3-4 lata.

Należy pamiętać, aby zabieg wapnowania przeprowadzić minimum 4 tygodnie zanim zastosujemy inne nawozy mineralne.

Opracowano na podstawie materiałów dostępnych na www.oodr.pl